SPSS 15.0 Kullanma Kılavuzu

Ki-Kare Uygunluk Testi

Ki-Kare Uygunluk Testi

Ki-Kare uygunluk testi ile belirli bir değişkenin farklı kategorilerine ait gözlenen frekanslarının, beklenen frekanslarına uygunluğu araştırılır. Burada beklenen frekanslar birbirine eşit olabileceği gibi farklı da olabilir. İsterseniz konuyu örneklerle biraz açalım.

“Beşiktaş ilçesi sakinlerinin NTV, CNN Türk ve SKY Türk kanallarını izleme oranları arasında anlamlı bir fark var mıdır?” sorusunda bu üç kanalın izlenme oranlarının eşit olduğu varsayımından hareket edilmiştir.

Oysa soru 2007 Ocak ayında yapılan ölümlerde, Beşiktaş ilçesi sakinlerinin % 30’unun NTV, % 25’inin CNN Türk, % 45’inin ise SKY Türk kanalını tercih ettiği belirlenmiştir. Acaba bu ölçümler 2007 Kasım ayı içinde geçerliliğini korumakta mıdır? Dikkat edilirse bu örnekte bir beklenti söz konusu olup kategorilere ait değerler birbirine eşit değildir.

Şimdi bu soruları SPSS yardımı ile çözelim. İlk örneğimiz için kurulacak hipotezler aşağıdaki gibi olacaktır.

H0 = Beşiktaş ilçesi sakinlerinin NTV, CNN Türk ve SKY Türk kanallarını izleme oranları arasında anlamlı bir fark yoktur.

H1 = Beşiktaş ilçesi sakinlerinin NTV, CNN Türk ve SKY Türk kanallarını izleme oranları arasında anlamlı bir fark vardır.

Ki-Kare Uygunluk Testi için aşağıdaki mönüleri kullanın:

ANALYZE » NONPARAMETRIC TESTS » CHI-SQUARE

Karşınıza aşağıdaki Chi-Square Tests iletişim penceresi gelecektir. İnceleyeceğiniz değişkeni (Örneğimizde, TV Kanalı) aradaki oku kullanarak Test Variable List iletişim kutusuna gönderiniz. All categories equal (tüm kategoriler eşit) radyo düğmesini işaretleyiniz ve OK tuşuna tıklayınız.

Aşağıdakiler benzer tablolar elde edeceksiniz. TV Kanalı tablosunun il sütunu gözlenen sıklık oranlarını, ikinci sütun beklenen sıklık oranlarını, üçüncü sütun ise aradaki farkı verir. Araştırmaya 200 kişi katıldığı ve tüm kategorilerin eşit olduğu varsayıldığı için beklenen sıklık oranı 200 / 3 = 66,7 olarak bulunmuştur.

Tablodaki değerlerden SKY Türk’ün diğer kanallardan daha fazla izlenme oranına sahip olduğu gözlenmektedir. Bununla birlikte kanalların izlenme oranları arasındaki farklılıkların anlamlı olup olmadığına ilişkin daha sağlıklı yorum yapabilmek için Test Statistics tablosunun incelenmesi gerekmektedir.

Test Statistics tablosunun Asymp.Sig. (Anlamlılık) satırındaki değerlerden (p = 0,015, p < 0,05), her üç kanalın izlenme oranları arasındaki farklılıkların istatistiksel olarak anlamlı olduğu anlaşılmaktadır.

Bu bulgudan hareketle H0 hipotezi reddedilmiş ve Beşiktaş ilçesi sakinlerinin NTV, CNN Türk ve SKY Türk kanallarını izleme oranları arasında anlamlı bir fark olduğu sonucuna varılmıştır.

Şimdi Ocak 2007 tarihinde ölçülen izlenme oranlarının geçerli olup olmadığını sorgulayalım. Bu örnek için kurulacak hipotezler aşağıdaki gibi olacaktır.

H0 = Beşiktaş ilçesi sakinlerinin NTV, CNN Türk ve SKY Türk kanallarını izleme oranları OCAK 2007- KASIM 2007 tarihleri arasında değişmemiştir.

H1 = Beşiktaş ilçesi sakinlerinin NTV, CNN Türk ve SKY Türk kanallarını izleme oranları OCAK 2007- KASIM 2007 tarihleri arasında değişmiştir.

Ki-Kare Uygunluk Testi için tekrar aynı menüleri kullanın.

Bu sefer Chi-Square Tests iletişim penceresindeki Values radyo düğmesini işaretleyin. Şimdi her bir kategoriye ait beklenen değerleri (Örneğimizde, 30, 25, 45) sırasıyla Values satırına girin ve her veri girişinden sonra Add tuşunu tıklayın. Değerlerin girişini tamamladıktan sonra OK tuşuna basın.

Aşağıdakiler benzer tablolar elde edeceksiniz. Tablodaki değerlerden SKY Türk’ün izlenme oranının düşerken NTV ve CNN Türk’ün izlenme oranlarında bir artış olduğu gözlenmektedir.. Bununla birlikte kanalların izlenme oranları arasındaki değişimin anlamlı olup olmadığına ilişkin daha sağlıklı yorum yapabilmek için Test Statistics tablosunun incelenmesi gerekmektedir.

Test Statistics tablosunun Asymp.Sig. (Anlamlılık) satırındaki değerlerden (p = 0,333, p > 0,05), her üç kanalın izlenme oranları gözlenen değişimin istatistiksel olarak anlamlı olduğu anlaşılmaktadır.

Bu bulgulardan hareketle H0 hipotezi reddedilememiş ve Beşiktaş ilçesi sakinlerinin NTV, CNN Türk ve SKY Türk kanallarını izleme oranlarının OCAK 2007- KASIM 2007 tarihleri arasında değişmediği sonucuna varılmıştır.