Türk Telekom’un Özelleştirilmesi – Bir Talan’ın Hikayesi

V.E - Özelleştirme Fiyatlarda Ucuzlamayı Getirmedi

V.E – Özelleştirme Fiyatlarda Ucuzlamayı Getirmedi

Türk Telekom özelleştirilirken, özelleştirmeyi savunanların en büyük iddiası, serbestleşme olacak, Telekomünikasyon “TEKEL”i sona erecek ve fiyatlar ucuzlayacaktı.

Önceki bölümlerde ayrıntılı olarak belirtildiği gibi serbestleşmenin şartları sağlanmadığı için, özelleştirme sonrası “Devlet Tekeli”nin yerini “Özel Sektör Tekeli” aldı. Devlet Tekelleri yapıları gereği “Kâr” unsurunun yanında, Devletin “Sosyal Devlet” niteliği nedeniyle Tarifeleri düzenlerken, ister istemez geniş dar kesimli kitlelerin çıkarlarını da gözetmek durumundaydılar. Ama “Özel Sektör Tekeli”nin temel amacı kârı maksimize etmektir.

Tam serbestleşme gerçekleştirilmeden yapılan tüm özelleştirmelerde görülen olay, Türk Telekom’un özelleştirilmeye hazırlık aşamasında da yaşandı. 2004 yılından itibaren yapılan tarife değişikliklerinde, önemli ölçüde rekabetin olduğu uluslararası görüşmelerin fiyatlarındaçok ciddi düşüşler görüldü, keza rekabetin oluşabileceği şehirlerarası görüşmelerde de, muhtemel rakipleri piyasaya sokmamak adına indirimler yapıldı. Buna karşın Şehiriçi görüşmeler sürekli olarak artırıldı.

Ayrıca 2004 yılından itibaren, tarife paketleri uygulamasına geçildi. Tüm paketlerde “SABİT ÜCRET” uygulamasına geçildi. Tüm bu değişiklikler, Türk Telekom’u alacak firmaya rahat bir çalışma alanı sağlamak içindi. 2004-2005 yıllarında Türk Telekom Sabit Telefon tarifelerine ortalama %25 civarında zam yapıldı.

Keza 2004-2005 Yıllarında GSM Firmalarıyla yaşanan ara bağlantı sorununda Türk Telekom lehine önemli iyileştirmeler gerçekleştirilmesine rağmen, bu iyileştirmeler tarifelere indirim olarak yansıtılmadı.

Yani, Türk Telekom özelleştiğinde, tarifeleri kârı maksimize edecek şekilde düzenlenmişti..

Tüm bu olumlu duruma rağmen, Türk Telekom özelleştikten yaklaşık bir yıl sonra tarifelerine yaklaşık %26 zam yaptı, Telekomünikasyon Kurumu bu tarifeyi onayladı ve tarife 11.03.2007 tarihinde yürürlüğe girdi. Ancak Telekomünikasyon Kurumu’nun bu kararını Danıştay iptal etti.

Bunun üzerine Türk Telekom yeni bir tarife düzenledi, 2004 yılında onaylanan son tarifeye göre şehiriçi konuşmalara göre %6 zam getiren bu tarife, Danıştay’ın iptal ettiği tarife baz alınarak %16 indirim diye kamuoyuna duyuruldu.

Türk Telekom’un Tarifeleri için, sayfalar hatta ciltler dolusu yazı yazılabilir. Ama Türk Telekom özelleştikten sonra tarifelerinin indirim mi bindirim mi içerdiğini anlamak için, Türk Telekom abone sayılarını; görüşme süreleri ve PSTN gelirlerini kıyaslamak kâfidir.

2006 2007 2008 2009
PSTN Gelirleri (TL) 5.341.143.000 5.336.317.000 5.217.785.000 4.580.892.000
Abone Sayısı (Adet) 18.831.616 18.210.000 17.506.000 16.534.000
Görüşme Süresi (Dakika) 38.500.000.000 33.200.000.000 28.800.000.000 22.900.000.000
Abone Başı Net Gelir 284 293 298 277
Dakika Başına Net Gelir 0,14 0,16 0,18 0,20

Tablonun incelenmesinden de anlaşılacağı üzere, Türk Telekom’un görüşme sürelerinde yarı yarıya bir düşüş görülmesine karşın, PSTN gelirlerinde bir azalma olmamıştır. Keza Telefon abone sayısında da ciddi bir azalma olmasına karşılık, 2009 yılı hariç gelirlerde ciddi bir azalma görülmemiştir. Tüm bu tespitler, Türk Telekom özelleştikten sonra tarifelerin önemli ölçüde artırıldığını göstermektedir.

Bir başka ifadeyle, Özelleştirme fiyatların ucuzlamasını sağlamamıştır.

You may also like...

Bir yanıt yazın