SPSS 15.0 Kullanma Kılavuzu

Bağımsız Örneklem Tek Yönlü Varyans Analizi

İçindekiler

Bağımsız Örneklem Tek Yönlü Varyans Analizi

Bağımsız örneklem tek yönlü varyans analizinde ikiden fazla grubun ortalamaları karşılaştırılır. Öreğin evlilik hakkındaki görüşlerin medeni duruma (evli, bekar, dul) göre farklılık gösterip göstermediğini test etmek isterseniz tek yönlü varyans analizini kullanabilirsiniz. Benzer şekilde farklı eğitim düzeylerindeki kadınların kozmetik harcamaları arasında fark olup olmadığını bulmak için kullanılabilecek yöntem yine bağımsız örneklem tek yönlü varyans analizidir.

Şimdi tek yönlü varyans analizinin nasıl uygulandığını bir örnek üzerinde inceleyelim.

Örnek: Öğrencilerin Fen Bilgisi dersinden aldıkları ortamla puanlar babalarının eğitim durumlarına göre farklılık gösterir mi?

Bu örnek için H0 ve H1 hipotezleri ise şu şekilde formüle edilebilir.

H0 = Babaları farklı eğitim düzeyine sahip öğrencilerin Fen Bilgisi dersinden aldıkları ortamla arasında anlamlı bir fark yoktur.

H1 = Babaları farklı eğitim düzeyine sahip öğrencilerin Fen Bilgisi dersinden aldıkları ortamla arasında anlamlı bir fark vardır.

Bağımsız örneklem tek Yönlü Varyans Analizi için aşağıdaki mönüleri kullanın:

ANALYZE » COMPARE MEANS » ONE WAY ANOVA

Karşınıza aşağıdaki One Way ANOVA iletişim penceresi gelecektir. Bu pencereden inceleyeceğiniz değişkeni (Örnekte, Fen Bilgisi Notu) Dependent List kutucuğunun içine, gruplandırmada kullanacağınız değişkeni (Örnekte, Baba Eğitim Düzeyi) Factor satırına, aradaki okları kullanarak gönderin.

Şimdi her bir gruba ait tanımlayıcı istatistikleri (ortalama, standart sapma vb.) görebilmek için Options tuşunu tıklayın ve aşağıda da verilen iletişim kutusundaki Descriptive seçeneğini işaretleyin.

Şimdi sırasıyla Continue ve Post Hoc tuşlarını tıklayın karşınıza aşağıdaki iletişim kutusu gelecektir. Buradan Turkey seçeneğini işaretleyin.

Varyans analizi farklı grupların birbirinden farklı olup olmadığını gösterir. Ancak farklılıkların hangi gruplar arasında olduğuna ilişkin bilgi içermez. Bunun için varyans analizlerine ilave olarak Turkey testinin yapılmasında yarar vardır.

Sırasıyla Continue ve OK tuşlarını tıkladığınızda karşınıza aşağıdakilerin benzeri tablolar gelecektir.

Descriptives tablosunda her bir grupta kaç kişi bulunduğu, bunların ortalama değerleri (Örnekte, Fen Bilgisi dersinden aldıkları ortalama puanlar) ile bunlara ait standart sapma ve standart hata değerleri yer almaktadır.

Tabloda babanın eğitim düzeyi yükseldikçe öğrencilerin de notlarının buna paralel olarak arttığı görülmektedir. Ancak bu farklılıkların rastlantısal mı yoksa gerçek bir başarının göstergesi mi olduğunu belirleyebilmek için ANOVA tablosunu incelememiz gerekir.

ANOVA tablosunun Sig. (Anlamlılık) sütunundaki değerin 0,00 olduğu görülmektedir. Söz konusu değer 0,01’den küçük olduğu için, babanın eğitim düzeyi ile fen bilgisi dersi başarısı arasındaki ilişkinin p < 0,05 düzeyinde istatistiksel olarak anlamlı olduğunu söyleyebiliriz.

Örneğimizde varyans analizi sonuçları ve gruplara ait ortamlalar birlikte değerlendirildiğinde, H0 hipotezi reddedilmiş ve babaları farklı eğitim düzeylerinde olan öğrencilerin fen bilgisi dersinden aldıkları ortalama puanlar arasındaki farklın anlamlı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Bununla birlikte daha önce de ifade edildiği gibi ANOVA tablosu gruplar arasındaki farklılıkları bir bütün olarak değerlendirir. Diğer bir ifade ile hangi ikili gruplar arasındaki farkın anlamlı olduğuna ilişkin bilgi vermez. Bunun için aşağıdaki Turkey testi tablosu incelenmelidir.

Tablonun anlamlılık sütunundaki değerlerden babası lisansüstü eğitime sahip olan çocuklarla babası lisans eğitimine sahip olan çocukların fen bilgisi not ortalamaları arasındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olmadığı anlaşılmaktadır. Diğer tüm gruplar arasındaki ilişki ise p < 0,05 (anlamlılık değeri ONE WAY ANOVA: Post Hoc Multiple Comparasion iletişim kutusunda belirlenmişti) düzeyinde anlamlıdır.

Bu bulgular ışığında babası ilköğretim okulu mezunu öğrencilerin fen bilgisi dersinden en düşük ortalamaya sahip oldukları, bu öğrencileri babası lise mezunu olan öğrencilerin takip ettiği, babası lisans ve lisans üstü eğitim gören öğrencilerin ise en başarılı grubu oluşturduğu söylenebilir.

You may also like...

Bir yanıt yazın