SPSS 15.0 Kullanma Kılavuzu

Merkezi Eğilim ve Dağılım Ölçütleri

İçindekiler

Merkezi Eğilim ve Dağılım Ölçütleri

Bir değişken ya da değişken seti için temel betimleyici istatistikleri kullanarak bir tablo oluşturmak için, aşağıdaki mönüleri seçin:

ANALYZE » DESCRIPTIVES » DESCRIPTIVES

“Descriptives” iletişim kutusunun sağ alt köşesinde bulunan “Options” tuşuna tıkladığınızda başka bir iletişim kutusu karşınıza çıkacaktır. Bu iletişim kutusunu kullanacağınız temel betimleyici istatistikleri seçmenize imkan sağlayacaktır.

İstediğiniz istatistiklerin yanına bir tik işareti atarak kutuları seçin. Ayrıca “Display Order” altındaki seçenekleri kullanarak gösterim sırasını da belirleyebilirsiniz.

Bu iletişim kutusunda “Continue”ya ve ilk iletişim kutusunda “OK”e tıkladıktan sonra, aşağıdaki SPSS çıktısını alacaksınız.

Temel betimleyici istatistiklerin kullanımı çok hızlı ve kolay olmasına karşın, bir veri setindeki değişkenler hakkında daha ayrıntılı betimleyici bilgi almak mümkündür.

Bununla birlikte tanımlayıcı istatistikler ilk bölümde açıklanan oran (ratio) ve aralık (interval) ölçeklerinden elde edilen veriler için uygundur. Sınıflama (nominal) ölçek verileri içinse verilerin sıklık dağılımlarını kullanmanız gerekir (Örnek: Cinsiyet değişkeninin ortalamasını alamazsınız) .

Bir değişkenin sıklık dağılımını aşağıdaki mönüleri kullanarak bulabilirsiniz.

ANALYZE » DESCRIPTIVES » FREQUENCIES

Ayrıca elde edeceğiniz sıklık dağılımını grafik yardımıyla göstermek için aşağıdaki menüdeki “Charts” düğmesini tıklayın.

Buradaki grafik türlerinden ihtiyacınıza en uygun olanı seçebilirsiniz. Ancak pasta grafiğin bir bütünün parçalarını temsil etmek için kullanılan bir grafik türü olduğunu unutmayın. Daha açık bir ifade ile örneğin cinsiyet değişkeni için pasta grafik uygundur. Bunun yanında “Hobileriniz” sorusuna verilen cevaplar katılımcılar birden fazla seçenek işaretleyebileceklerinden pasta grafik ile gösterilmez.

Sırasıyla “Continue” ve “OK” tuşlarını tıkladığınızda aşağıdaki çıktıları elde edeceksiniz.

Yukarıda açıklanan mönüler tablo ve grafik elde etme yollarından sadece biridir. Tablo ve grafik elde etmek için kullanılabilecek daha fonksiyonel mönüler “Tablo ve Grafikler” başlıklı ayrı bir bölümde açıklanacaktır.

Şimdi çok daha fazla ihtiyaç duyacağınız bir uygulamayı inceleyelim. Bir önceki örnekte “Descriptives” menüsünü kullanıp yaş değişkenin ortalamasını almıştık. Şimdi yaş değişkeninin sıklık dağılımını almak isterseniz karşınıza aşağıdakinin benzeri bir tablo ve grafik çıkacaktır.

Bu tablo ve grafikte verileri tanımlamanın ve üzerinde yorum yapmanın son derece güç olduğu açıktır. Yararlı bir sıklık dağılımı sunabilmek içinse, aralık-oran değişkenini, yani yaş değişkenini, anlamlı ya da uygun kategorilere ayırmak gerekir. Konuyu aynı örnek üzerinde inceleyelim. Şimdi D6 yaş değişkenini “Değişkenlerin Yeniden Kodlanması ve Hesaplanması” bölümünde açıklandığı şekliyle aşağıdaki menüleri kullanarak yeniden adlandırın (D6dan farklı yeni bir değişken oluşturun).

Kısa bir hatırlatma yapacak olursak Recode into Different Variables penceresini aşağıdaki mönüleri kullanarak açın.

TRANSFORM » RECODE INTO DIFFERENT VARIABLES

Daha sonra işlem yapacağınız değişkeni (Örnekte D6) “Numeric Variable ? Output Variable” penceresine aradaki oku kullanarak taşıyın. Output Variable Bölümündeki, Name başlığının altına yeni değişkene vereceğiniz ismi (Örnekte, D6grup), Label başlığının altına yeni değişkene vereceğiniz etiketi yazın (Örnekte, Yas Grubu). Change tuşunu tıkladığınızda yeni değişkeniniz oluşacaktır. Şimdi sıra geldi yeni değişken için grupları tanımlamaya? Bunun için Old and New Values tuşunu taklayın.

Karşınıza aşağıdaki pencere gelecektir. Burada ilk olarak Range düğmesini işaretleyerek aralıkları tanımlayın. Örneğin 20 ? 30 aralığı için ilk kutucuğa 20 altındaki kutucuğa 30 yazın. Daha sonra New Value başlığının altındaki Value düğmesini işaretletin ve buraya oluşturduğunuz grubu temsil eden sayıyı girin (Örnekte, 1). Daha sonra Add tuşunu tıklayın. Aynı işlemi tekrarlayarak diğer değişkenlerin de girişini yapın.

Ayrıca belli bir değerin altındaki değerleri girmek için (örnek 20’nin altı) Range LOWEST through value, belli bir değerin üstündeki değerleri girmek için (örnek 50’nin üstü) Range value through HIGHEST, tanımladığınız değişkenlerin dışındaki tüm değişkenleri tanımlamak içinse All other values butonlarını kullanabilirsiniz.

Şimdi sırasıyla Continue ve diğer ekrandaki OK tuşlarını tıklayın. Karşınıza aşağıdaki “Data Editör” penceresi gelecektir.

Her ne kadar grupları tanımlamış olsanız da SPSS bu değerleri tanımlamaz bunun için aşağıdaki Variable View sekmesindeki Values sütununda yer alan “?” noktayı tıklayarak değerleri tekrar girmeniz gerekecektir.

Her bir değeri Value satırına bu değerlere karşılık gelen aralık ve ifadeleri ise Label satırına girdikten sonra OK tuşuna tıklayınız.

Daha sonra yeni oluşturulmuş değişken için bir sıklık dağılımını görmek için aşağıdaki mönüleri tıklayın.

ANALYZE » DESCRIPTIVE STATISTICS » FREQUENCIES

Daha önce açıklanan işlemleri tekrarlayın. Karşınıza aşağıdaki gibi çok daha sade bir tablo ve grafik gelecektir.

You may also like...

Bir yanıt yazın